Қазақстанның недәуір аймағын шөл дала алып жатыр. Ол әйгілі Қызылқұм мен Бетпақ дала, Алтынемел шағылдары мен Тауқұм шөлі, Үлкен және Кіші Борсықтары, Нарын құмдары мен Атырау-Сарыесік, қорықтық Үстірт пен жаңа Аралқұм шөлі. Шөл дала қызыққұмар туристер мен экстремал көлік жүргізушілерін баурап әкетеді. Маңғыстау – бұл бөлек Жер мен басқа Қазақстан. Таңғажайып көріністерге ие..оларды көргенде басың айналып, жүрегің соғады. Шыңдар, елесті борлы жұрнақтар, тақырлар мен сорлар – ең алғашқы Маңғыстау мен Үстірт шыңдарымен ұқсастырылатын жер бедері. Жоғарыда аталғаннан бөлек бірнеше жерінде құмды шағылдар да кездеседі. Кейбір жердің құм басқан алаңы бірнеше шақырымға жетеді, бөлек шағылдардың биігі 25 метрден асады.

Бұл құмдар үнемі бір жерде тұрмай жылжып қозғалатындықтан, оларды «көшпелі» дейді, олар тіпті маңында орналасқан ауылды басып тастайтын түрлері бар. Мемлекет осы құмдардың жылжуын азайту мақсатында қамданып, шағылдарға төтеп беретін өсімдіктерді отырғызу шараларын қарастырады. Алайда жергілікті тұрғындарға өткір жел, көшпелі құм, жыланның ысылдаған даусына ұқсас жағымсыз дыбыстар келеңсіздік туғызып отырса – туристер үшін бұл нағыз экзотика, сонысымен тартымды. Көздеріңе мына көріністі елестетсеңіз: бір жағынан – 30 метрлік алтын шағыл құмдар, екінші жағынан – борлы шың, көгал, ауылдың айналасында еркін жүрген түйелер.

Көруге ең қолайлы әрі белгілі, Сахара шөліне ұқсас жер бедері, ол – Сенек құмдары (Түйесу). Бұл жерде абай болмасаң, топырағының майдалығы сонша, былқылдақ жабаға батып қалу қаупі бар. Экстремал спорт түрлерін ұнататын адамдарға аса қолайлы шағылдар. Маңғыстаулықтардың сүйікті орнына айналған осы жерде табиғаттың ғажайыбын тамашалауымен бірге құмды төбешігінен қалай сырғанасаң да: жүгіріп, секірсең де – жібек құмдарға қона кетесің.

Песчаный мүйісі – таңғажайып жер. Әсері бәріне де жетеді: теңізге ғашық болғандарға, Қазақстанның қатаң табиғатына қол жеткізгісі келгендерге, әуесқой экстремал жүргізушілеріне, балық аулаушыларға, арманшылдарға. Қазақстанның ең керемет Каспий теңізінің жағажайы, табиғатпен үйлесімдік тапқан көгілдір су мен сары құм.

Сонымен қатар, бұл құмдардан бөлек Қызылқұм мен Уаққұм, Шөлшағылқұм мен Бостанқұм, Сам құмдары мен Жылымшық.

Бір айта кететіні, жақында өткен ралли-рейдінен кейін, әлемдік деңгейдегі шетел спортшылары Маңғыстаудың шағыл құмдарынан алыбын көрмегенін жеткізді. Сенбейсізбе? Онда "Турист" туроператорының "Құмды шағылдың сиқыры" атты екі-күндік саяхатына шақырамыз!